NOWE OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE W BIAŁYMSTOKU DOSTAWA I MONTAŻ KOPUŁY 55M SCOPE DOME DLA UNIWERSYTETU

NOWE OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE W BIAŁYMSTOKU

W dniu 07 lutego 2020 Delta sp.j. osadziła kopułę astronomiczną 55M Scope Dome na wieży nowo powstającego obserwatorium w kampusie Uniwersytetu Białostockiego. przy ul. Ciołkowskiego. Wysokość podniesienia wyniosła 23 m, licząc od poziomu gruntu. Montaż odbył się przy wsparciu i pod nadzorem producenta.

Instalacja kopuły była operacją skomplikowaną i trudną z uwagi na znaczącą wysokość montażu oraz wymaganą precyzję instalacji. Przed osadzeniem kopuły na wieńcu wieży wykonano 72 otwory pod kotwy mocujące całą kopułę za pośrednictwem stalowego pierścienia stanowiącego jej podstawę. Wymagana dokładność osadzenia kopuły na otworach kotwiących wynosiła około 0,5 cm. Wymagało to ogromnego doświadczenia, aby precyzyjnie ustawić ważącą prawie 1,5 t konstrukcję na szczycie wieży i nie uszkodzić elementów mechanizmu obrotowego kopuły. Warunki pogodowe odgrywały istotną rolę w całej operacji, gdyż silne podmuchy wiatru uniemożliwiałyby jej przeprowadzenie. Dzisiaj można już z satysfakcją stwierdzić, że cała operacja  zakończyła się sukcesem.

Scope Dome 55M jest największym produkowanym seryjnie przez firmę  instrumentem tej klasy. Przy średnicy zewnętrznej 5,5 metra i wysokości 3,8 metra umożliwia we wnętrzu swobodną pracę instrumentów optycznych do średnicy 1,5m. Podstawę kopuły stanowi metalowy pierścień obrotowy wyposażony w 24 rolki unoszące całą kopułę nad wieńcem budynku. Specjalizowany mechanizm obrotowy kopuły poruszany silnikiem elektrycznym wraz z  motoreduktorem i sprzężonym enkoderem zapewnia precyzyjny obrót kopuły.  Daje to możliwość synchronizacji kopuły z zainstalowanym teleskopem do obserwacji astronomicznych i płynną obserwację obiektów na niebie zgodnie z ruchem obrotowym Ziemi. Kopuła wyposażona jest także w sterowaną elektrycznie przesłonę („żaluzję”), która stanowi okno obserwacyjne dla teleskopu, jednocześnie chroniąc przed wiatrem i bocznymi światłami utrudniającymi prowadzenie obserwacji. Automatyka kopuły współpracuje z popularnymi stacjami pogodowymi, co w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych (opad deszczu, zachmurzenie) umożliwia automatyczne zamknięcie okna kopuły. Zaawansowana automatyka kopuły pozwala także na zdalne pozycjonowanie i sterowanie kopułą oraz teleskopem za pośrednictwem komputera PC i sieci LAN z dowolnej lokalizacji w obiekcie.

Kopuła 55M jest 4-tą tego typu kopułą zainstalowaną w Polsce i 37 kolejną na świecie. Białostockie obserwatorium dzierży tu palmę pierwszeństwa posiadając najwyżej zainstalowaną kopułę obserwacyjną firmy Scope Dome tej średnicy na świecie !